Ο παλιός καφενές-ουζερί Τσινάρι, κομμάτι της ιστορίας της Άνω Πόλης στη Θεσσαλονίκη, η βρύση, ο Μεντρεσές και τα διατηρητέα κτίσματα

Στο Τσινάρι, στη συμβολή των οδών Κλειούς και Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου υπάρχει και λειτουργεί σήμερα ο ομώνυμος, παλιός καφενές, το  “Τσινάρι” που στεγάζεται στον ίδιο κτίσμα του περίφημου παλιού καφενείου και λειτουργεί από το 1995.  Είναι το τελευταίο παράδειγμα τυπικού καφενείου – ουζερί της περιόδου της τουρκοκρατίας.

Τσινάρι τι σημαίνει – γιατί ονομάστηκε έτσι η περιοχή

Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην Άνω Πόλη, κατοικούσαν κυρίως Τούρκοι και Ντονμέδες, (Ντονμέχ ή αλλιώς Σαββατιανοί, που ήταν οι εξισλαμισμένοι Εβραίοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας). Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 κατοικήθηκε κυρίως από προσφυγικές αστικές οικογένειες της Μικράς Ασίας, αλλά παρέμειναν και αρκετές οικογένεις Μουσουλμάνων.

Το Τσινάρι είναι μια από τις ιστορικότερες και διάσημες γειτονιές της Θεσσαλονίκης. Την ονομασία του την πήρε από ένα …πλάτανο που υπήρχε εκεί από πολύ παλιά και αποτελούσε βασικό χαρακτηριστικό και σήμα κατατεθέν της περιοχής. Ο πλάτανος στα τούρκικα λέγεται τσιναρλί – çinarli, και έτσι ονομάστηκε όλη η περιοχή τσινάρι.

Απέναντι από αυτό το καφενείο-ουζερί υπάρχει μία βρύση από την οθωμανική περίοδο, η οποία είναι και η πιο παλιά δημόσια κρήνη της Θεσσαλονίκης με χαρακτηριστικά που συνεχίζουν τη Βυζαντινή παράδοση (είναι τμήμα μαρμάρινης σαρκοφάγου σε δεύτερη χρήση).Λίγο πιο πάνω υπάρχει ακόμη μία βρύση, ακριβώς στο σημείο που υπήρχε μέχρι το 1925 το “Τσιναρλή Τζαμί”. Το νερό ερχόταν εδώ από το υδραγωγείο στον Χορτιάτη.

Το Τσινάρι περιλαμβάνει και την περιοχή της Αγίας Αικατερίνης. Βασικοί δρόμοι της συνοικίας αποτελούν οι Κλειούς, Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου και Δημητρίου Πολιορκητού. Στο κέντρο της βρίσκονταν ο Μεντρεσές (εκπαιδευτήριο) και το τζαμί.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν κτίσματα όπως αυτό στη συμβολη των οδών Δημητρίου Πολιορκητού και Αλεξάνρας Παπαδοπούλου, όπου παρατηρείται διπλό “σαχνισί” στη μία όψη.

Εξαιρετικό είναι και ένα διατηρητέο κτίριο 2 ορόφων στη Δημητρίου Πολιορκητού 37, στο οποίο μετά την αποκατάστασή του στεγάζεται το Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς (Εθνική Χαρτοθήκη)  (στον πρώτο όροφο φιλοξενεί μια μόνιμη έκθεση χαρτών).

Ποια ήταν τα τσινάρια της Θεσσαλονίκης

Τσινάρια στη Θεσσαλονίκη παλιότερα ονομάζαν υποτιμητικά αυτούς που προσπαθούσαν να είναι ντυμένοι προσεγμένα προς το κυριλέ, αλλά το αποτέλεσμα ήταν κάτι σαν κλαρινογαμπρός (κάτι σαν τον κάγκουρα των seventies).. Βασικά, η λέξη είναι slang της δεκαετίας  1970 – 1980. Συνήθως ήταν αυτοί που κατοικούσαν στις υποβαθμισμένες περιοχές (Τσινάρι – Άνω Πόλη) εκεί που ζούσαν Μουσουλμάνοι και κυκλοφορούσαν στη Τσιμισκή με “καλά” ρούχα

Ένα πολυ χαρακτηριστικό βίντεο για το Τσινάρι ετοίμασε και παρουσιάζει ο αγαπημένος Πειρατής της Θεσσαλονίκης, ο Παναγιώτης Γεωργίου που με τον δικό του απολαυστικό και μοναδικό τρόπο και ύφος, μας ξεναγεί στους δρόμους της Άνω Πόλης!