Μπορώ να φανταστώ διάφορες δύσπιστες σκέψεις που κάνατε καθώς ανοίγατε το άρθρο. Όπως ότι το να παίρνουμε ερωτικές συμβουλές από μαθηματικούς είναι ανόητο, μιας και άνθρωποι που τη βρίσκουν με φανταστικούς αριθμούς, κατά πάσα πιθανότητα, παντρεύτηκαν την πρώτη με την οποία έκαναν σεξ. Εντάξει, ίσως δεν είναι καταπληκτικοί εραστές όπως οι φυσικοί, που έχουν πάθος για μαύρες τρύπες και το σημαντικό γράμμα G (φυσικά και είναι η σταθερά παγκόσμιας έλξης) αλλά ας μην τους αδικούμε. Οι μαθηματικοί είναι μια χαρά άνθρωποι, με πολλά ενδιαφέροντα (βεβαίως, όλα σχετίζονται με τα μαθηματικά)
και άλλωστε η δουλειά τους δεν είναι να κάνουν πράξη κάθε θεωρία, αλλά να μας λένε τι είναι δυνατό ή πόσο πιθανό.
Ίσως, επίσης, σκεφτήκατε ότι η ζωή και οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πολύπλοκες και κανένας ψυχρός αριθμός δεν μπορεί να τις περιγράψει. Φυσικά και συμφωνώ με το ότι η ζωή είναι πολύπλοκη και πολυπαραμετρική, αλλά και πάλι θα σου πω διάβασε τη στρατηγική και εφάρμοσέ την στην αγορά παπουτσιών, αν θες.
Τι μας είπαν, λοιπόν, οι μαθηματικοί για το θέμα των πολλών επιλογών και βέλτιστης απόφασης; (συγκεκριμένα οι John Gilbert και Frederick Mosteller του πανεπιστημίου Harvard, σε μια εργασία τους που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Statistical Association το 1966)
Φανταστείτε ότι έχετε 100 κάρτες με ένα νούμερο πάνω στην καθεμιά και όλες είναι γυρισμένες ώστε να μη βλέπετε τα νούμερα. Σκοπός σας είναι να επιλέξετε την κάρτα με τον μεγαλύτερο αριθμό. Ο κανόνας όμως λέει ότι κάθε κάρτα που κοιτάτε ή θα είναι αυτή την οποία θα κρατήσετε ή θα την απορρίψετε για να πάτε στην επόμενη, χωρίς όμως να μπορείτε να γυρίσετε πίσω σε αυτή. Σαν να λέμε ή τον κρατάς και τον παντρεύεσαι αυτόν που έχεις τώρα ή πας στον επόμενο χωρίς να μπορείς να τα ξαναβρείς με αυτόν που χώρισες. Θες εσύ να εφαρμόσεις τη στρατηγική αυτή σε μια αγορά σπιτιού ή παπουτσιών; ΟΚ, το ίδιο ισχύει και σε αυτές τις περιπτώσεις. Ή αγοράζεις και τέλος ή πας παρακάτω, αλλά το σπίτι αυτό ή τα παπούτσια τα πήρε άλλη και δεν τα ξαναβρίσκεις.
«Ε, τι να κάνουμε, πες μας, μας έσκασες!» φαντάζομαι να σκέφτεστε σε αυτό το σημείο...
Λοιπόν, οι μαθηματικοί, μας λένε ότι το μαγικό νούμερο είναι το 37%. Αυτό το 37 βγαίνει από τη διαίρεση του 100 με το e, τη βάση του φυσικού λογάριθμου που είναι περίπου 2,72. Καλά, μην τρελαίνεστε ακόμα... δεν χρειάζεται να γνωρίζετε τι σημαίνει φυσικός λογάριθμος. Εσείς κρατήστε το 37% ή το 2,72 με το οποίο θα διαιρείτε τον αριθμό επιλογών σας.
Δηλαδή από 100 κάρτες, ανοίγουμε και απορρίπτουμε 37 (αυτό είναι το δείγμα μας) και μετά επιλέγουμε και κρατάμε την πρώτη κάρτα που θα ανοίξουμε και θα είναι μεγαλύτερη από όσες είδαμε ως τώρα. Αυτό μας δίνει πιθανότητα 37% να έχουμε κρατήσει τη μεγαλύτερη κάρτα. Μην ξενερώνεις με το 37% που σου φαίνεται μικρό... μαθηματικά δεν υπάρχει στρατηγική που να δίνει μεγαλύτερες πιθανότητες.
Εννοείται πως μπορείς να εφαρμόσεις αυτή τη μαθηματική στρατηγική σε οποιονδήποτε αριθμό επιλογών. Αν θεωρείς ότι έχεις 9 επιλογές, τότε βγες και γνώρισε 3 άντρες, απέρριψέ τους και μετά κράτα τον πρώτο που θα βρεις, ο οποίος θα 'ναι καλύτερος από τους προηγούμενους. Αν έχεις να επιλέξεις ανάμεσα σε 20 σπίτια τότε δες τα πρώτα 7 και μετά κράτα το επόμενο που θα θεωρήσεις καλύτερο. Φυσικά, αν μπορείς να τα δεις όλα και να πας πίσω και να διαλέξεις όποιο θες, τότε δεν έχει νόημα για σένα η στρατηγική αυτή. Αν όμως έχεις συγκεκριμένο αριθμό επιλογών και πρέπει να φτιάξεις μια στρατηγική, τότε αυτή είναι η (μαθηματικά) καλύτερη.
Αναρωτιέμαι αν αυτή η στρατηγική έχει περάσει εξελικτικά στη συμπεριφορά των γυναικών (γιατί, ποιος νομίζεις ότι κάνει την επιλογή;) και την εφαρμόζουν υποσυνείδητα. Δηλαδή, αν αυτό που λένε πάρα πολλές ότι έχουν πάει μόνο με τρεις άντρες πριν από σένα σημαίνει ότι είχαν λιγότερες από δέκα επιλογές... στην επαρχία, ίσως. Στην πόλη, όμως, είναι αλλιώς και οι όλοι έχουν πολλές παραπάνω επιλογές που κάνουν τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα αντί για εύκολα μάλλον. Εν πάση περιπτώσει, όποτε και με όποιον τρόπο ή κριτήριο βρείτε το άλλο σας μισό, ελπίζω να ευτυχήσετε. Και όταν έρθει η ώρα να ψάξετε για νυφικό ή φόρεμα για το δημαρχείο, τότε θα ξέρετε πόσα πρέπει να δείτε προτού διαλέξετε.
O Δρ Σπύρος Κιτσινέλης είναι φυσικοχημικός, ενώ παράλληλα έχει δραστηριότητα στην επικοινωνία της επιστήμης. Έχει εργαστεί ως ερευνητής στη Βρετανία, Ιαπωνία, Ολλανδία, Ελλάδα και Γαλλία. Ήταν, επίσης, ο πρώτος Έλληνας νικητής του διαγωνισμού της επικοινωνίας της επιστήμης Famelab. Περισσότερες πληροφορίες στο www.the-nightlab.com