[2ο απόσπασμα από αδημοσίευτη εργασία, με τίτλο «Η απελευθέρωση της περιοχής Νιγρίτας και οι συμπλοκές με τους Βουλγάρους» (Οκτώβριος 1912-Φεβρουάριος 1913)]:
«Το υπό την αρχηγίαν μου σώμα των προσκόπων, αποτελούμενον από 120 άνδρας και διοικούμενον υπό τεσσάρων τμηματαρχών (σωματαρχών, Νικολάου Σέρπη, τελειοφοίτου της ιατρικής, Γεωργίου Αλεξοπούλου, Ζαχαρίου Ζαχαριάδου και Ιωάν. Γεροσέλα) κατήλθε την 21ην Οκτωβρίου 1912 εις θέσιν κειμένην ¼ της ώρας μακράν της κωμοπόλεως Νιγρίτης με την πεποίθησιν, όπως εξ εφόδου καταλάβη ταύτην, υπερασπιζομένην υπό αρκετής στρατιωτικής τουρκικής δυνάμεως.
Την 22αν μετά μεσημβρίαν ειδοποιήθημεν ότι τουρκικός στρατός περί τους 80 ήρχοντο εναντίον ημών, αμέσως δε ελάβομεν όλα τα προφυλακτικά μέτρα μας.
Άμα ως επλησίασαν, διετάξαμεν αυτούς όπως παραδοθώσιν, ούτοι όμως απήντησαν διά σφοδρού πυρός εναντίον μας, εις το οποίον ημείς απηντήσαμεν μετά μεγαλειτέρας πυκνότητος.
Ούτω λοιπόν ήρξατο η μάχη διαρκέσασα επί τετράωρον, διότι οι Τούρκοι είχον οχυρωτάτας θέσεις, εκ των οποίων εχρειάσθη να καταβάλωμεν μεγάλας προσπαθείας όπως τους εκτοπίσωμεν. Κατά το
μέσον της μάχης ανεφάνη επικουρία Τούρκων στρατιωτών εκ Νιγρίτης περί τους πεντήκοντα, οίτινες όμως προ του σφοδροτάτου πυρός ημών δεν ετόλμησαν να ρίψωσιν ουδέ βολήν, τραπέντες εις φυγήν.
Η μάχη ετελείωσε μόλις ενύκτωσεν. Εφονεύθησαν πάντες οι πρώτοι ελθόντες 80 Τούρκοι πλην δύο, εξ ών ο είς τραυματίας. Την επομένην 23ην απεστείλαμεν προκήρυξιν εις τον Μουδίρην Νιγρίτης, ως και επιστολήν δι’ ής εδηλούτο αυτώ το μέρος εις το οποίον εμένομεν, προς δε, όπως εκκενώσωσι την πόλιν χωρίς να πειράξωσιν ουδένα των Ελλήνων, άλλως θα προεβαίνομεν εις αντεκδικήσεις.
Η προκήρυξις και η επιστολή τοσούτον πανικόν ενέβαλον εις τους Τούρκους, ώστε την νύκτα της 23 προς 24 λαβόντες πάσας τας αποσκευάς των ανεχώρησαν εκ Νιγρίτης διασκορπισθέντες εις τα πέριξ χωρία.
Τοσούτος δε ήτο ο πανικός των, ώστε εγκατέλειπον τας λόγχας των, τα περίστροφά των και πολλά άλλα, περιελθόντα εις χείρας ημών, ότε την 24 κατήλθομεν και κατελάβομεν την κωμόπολιν, ανυψώσαντες την κυανόλευκον εις το διοικητήριον. Ο ενθουσιασμός του λαού δεν περιγράφεται. Οι ιερείς έψαλλον τα αναστάσιμα και ζητωκραυγαί ηκούοντο ουρανομήκεις υπέρ των Βασιλέων και του Διαδόχου.
Μετά την είσοδόν μας και την ανύψωσιν της σημαίας μας εις το διοικητήριον εψάλη δοξολογία. Την αυτήν ημέραν συνελάβομεν 63 Τούρκους στρατιώτας, τους οποίους
αφοπλίσαντες απεστείλαμεν εις τα χωρία των. Άμα τη καταλήψει της Νιγρίτης απεστάλησαν διάφορα αποσπάσματα εις τα πέριξ τουρκικά χωρία, άτινα καταλαβόντα ταύτα από το Όρλιακον μέχρι Τσάγεζι ανύψωσαν εις πάντα Ελληνικήν σημαίαν και αφώπλισαν πάντα τα τουρκικά χωρία, εκ των οποίων συνήχθησαν πλείστα όπλα. Πλείστοι Τούρκοι στρατιώται αφωπλίσθησαν. Πάντες οι προύχοντες των Τουρκικών χωρίων ωμολόγησαν υπακοήν εις τον αρχηγόν μας ελθόντα εις Νιγρίτην.
Οι Τούρκοι αξιωματικοί οι διευθύνοντες πριν τον Τουρκικόν στρατόν εις το διαμέρισμα τούτο, παρουσιασθέντες και ούτοι, εδήλωσαν υποταγήν. Εις πάσαν την περιφέρειάν μας αποτελουμένην εκ τεσσαράκοντα και πλέον χωρίων κυματίζει η Ελληνική σημαία και πάντες πανηγυρίζουσιν. Οι Τούρκοι χωρικοί είναι τα μέγιστα ευχαριστημένοι με την διοίκησίν μας γενομένην συμφώνως με τους Ελληνικούς νόμους…».