Ενα βιβλίο του συγγραφέα Oscar Broneer που εκδόθηκε το 1941 αλλά δεν μεταφραστηκε ποτέ στα Ελληνικά περιέχει σπάνιες φωτογραφίες από την εύρεση του επιβλητικού γλυπτού σε κομμάτια στις όχθες του Στρυμώνα καθώς και από την κατασκευή του μνημείου του.

    Το 1941, ο Σουηδός αρχαιολόγος Oscar Broneer, στο βιβλίο του "Το μνημείο του Λέοντα της   Αμφίπολης", παρέθεσε το σχέδιο αναπαράστασης που εικονίζεται δίπλα ως μαυσωλείο με τους ιωνικούς κίονες που το κοσμούσαν στην αρχαιότητα και μεταξύ άλλων έγραψε ότι:

    "Το 1895, ο Walther Judeith υπέθεσε ότι ο κάτοχος της μεγαλειώδους σαρκοφάγου του Αλεξάνδρου που ανακαλύφθηκε στη Σιδώνα ήταν ο Λαομέδων. Μία ανάλυση των αναγλύφων των τεσσάρων πλευρών της σαρκοφάγου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κεντρική φιγούρα σε κάθε σκηνή είχε σκοπό να απεικονίσει τον κάτοχο σε διάφορα αποφασιστικά γεγονότα της ζωής του και ότι αυτές οι ιστορικές εικόνες δεν ταιριάζουν σε κανέναν από του εταίρους του Αλεξάνδρου εκτός από τον Λαομέδοντα... Η θεωρία ότι ο κάτοχος της σαρκοφάγου του Αλεξάνδρου ήταν ο Λαομέδων και η αρχιτεκτονική μορφή του μνημείου του λέοντα, που υποδεικνύει την Ιωνία ως καταγωγή του τύπου του, ευνοεί την άποψη ότι, αντί οποιουδήποτε άλλου από τους εταίρους του Αλεξάνδρου, ο Λαομέδων τιμήθηκε με τον λέοντα της Αμφίπολης".

   Το 1964, ο αρχαιολόγος Δημήτρης Λαζαρίδης πραγματοποίησε ανασκαφές στον τεχνητό τύμβο της θέσης "Καστά" και στο αφιέρωμα του Υπουργείου Πολιτισμού "Αμφίπολις", σ. 74, γράφει για το μνημείο του λέοντα:

   "Στην Αρχαία Αμφίπολη εγκαταστάθηκαν οι τρεις πιο αξιόλογοι ναύαρχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου: ο Νέαρχος που καταγόταν από την Κρήτη, ο Ανδροσθένης από τη Θάσο και ο Λαομέδων από τη Λέσβο.

   Ο τελευταίος είναι ο αφοσιωμένος σύντροφος του Αλεξάνδρου, τριήραρχος και διοικητής των αιχμαλώτων αρχικά, σατράπης της Συρίας αργότερα. Στον Λαομέδοντα πιθανώς αποδίδεται το μνημείο και αυτού τη δόξα, την πολεμική αρετή και το θάρρος συμβόλιζε. Γιατί το λιοντάρι δεν είναι μόνο ένα έργο τέχνης, που επιβάλλεται με τις διαστάσεις και τη δύναμή του. Δεν είναι μόνο η απόδοση των ανατομικών λεπτομερειών που κάνει εντύπωση. Πέρα από αυτά υπάρχει ένας συμβολισμός στο πλαστικό αυτό έργο, που μας θυμίζει το γνωστό επίγραμμα: “Ειπέ, λέων, φθιμένοιο τίνος τάφον αμφιβέβηκας, βουφάγε; Τις τας σας άξιος ην αρετάς;”.

   Στο παραπάνω επίγραμμα του Σιδωνίου Αντιπάτρου που παρέθεσε ο Λαζαρίδης, ερωτάται ο βουφάγος λέων τίνος άξιου της πολεμικής αρετής του Αχιλλέα τον τάφο προστάτευε (αμφιβέβηκε).

    Για το Λέσβιο Λαομέδοντα ανέτρεξα στις δύο παραπομπές του Διόδωρου Σικελιώτη, σύμφωνα με τις οποίες: α) ο Περδίκκας έδωκεν το 323 π.Χ.: "Λαομέδοντι δε τω Μιτυληναίω Συρίαν" και β) το 319 π. Χ. ο Λαομέδων μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στην Αίγυπτο από τον Νικάνορα, τον στρατηγό του Πτολεμαίου Λαγίδη: "ούτος δε στρατεύσας εις την Συρίαν Λαομέδοντα μεν τον σατράπην εζώγρησε (αιχμαλώτισε), την δε Συρίαν άπασαν εχειρώσατο". Ο Αππιανός ο Αλεξανδρεύς συμπληρώνει ότι ο Λαομέδων: "τους φύλακας διαφθείρας προς Αλκέταν έφυγεν ες Καρίαν".

    Ο Αρριανός Φλάβιος γράφει στην "Ανάβαση" ότι στους εταίρους του Αλεξάνδρου ήταν "και Εριγύιος ο Λαρίχου και Λαομέδων ο τούτου αδελφός" και ότι ο Αλέξανδρος όρισε στην Ισσό τον Λαομέδοντα υπεύθυνο "επί τοις αιχμαλώτοις βαρβάροις" επειδή "δίγλωσσος ην ες τα βαρβαρικά". Ο Αρριανός προσθέτει στα "Ινδικά" ότι στη μάχη στον Υδάσπη ποταμό ο Λαομέδων ήταν τριήραρχος ερχόμενος από την Αμφίπολη. ("εκ δε Αμφιπόλεως ήγον οίδε· Νέαρχος Ανδροτίμου, ος τα αμφί τω παράπλω ανέγραψε, και Λαομέδων Λαρίχου και Ανδροσθένης Καλλιστράτου"). Επισημαίνω τα λεσβιακά ονόματα Εριγύιος και Λάριχος, τα οποία είχαν επίσης δύο εκ των τριών αδελφών της Ερεσίας Σαπφούς.

Μέχρι την ανάδειξη του Λέοντα:

Πηγή: seleo, emprosnet.gr