Με αφορμή την ελληνική αγωνία για την πεντάδα καλύτερης ξένης ταινίας και τη συμμετοχή του «Κυνόδοντα» σε αυτήν, ρίχνουμε μια ματιά στους Έλληνες που έχουν κερδίσει Όσκαρ στην ιστορία του θεσμού.

• Η εξαιρετική Κατίνα Παξινού ανεβαίνει στην σκηνή του Chinese Theatre για να παραλάβει το Όσκαρ Β’ γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της ως Ισπανίδας Πιλάρ, στην κινηματογραφική μεταφορά του Για ποιον χτυπάει η καμπάνα του Έρνεστ Χεμινγουέι. Είναι το πρώτο Όσκαρ με ελληνικό χρώμα.
• Μάνος Χατζιδάκις: ο μεγάλος συνθέτης κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου τραγουδιού για την ταινία Ποτέ την Κυριακή (1960). Παρά το γεγονός ότι έχει γράψει μουσική και για άλλες ταινίες, αυτή ήταν η μοναδική υποψηφιότητα του –και η μοναδική νίκη του.
• Βασίλης Φωτόπουλος: Το 1965 κέρδισε το Όσκαρ καλλιτεχνικής διεύθυνσης-σκηνικών για τον Ζορμπά. Ο ίδιος υποστήριξε ότι του «έκλεψαν» ένα δεύτερο Όσκαρ, εκείνο για την ταινία Αμέρικα-Αμέρικα, όταν ο Ελιά Καζάν επέλεξε να αφαιρέσει το όνομα του από τους τίτλους και να αφήσει μόνο εκείνο του Τζιν Κάλαχαν, ο οποίος τελικά έλαβε και το χρυσό αγαλματάκι. Η αιτία; Ο Καζάν φέρεται να είπε στον Β.Φωτόπουλο: «Ποιος θα πιστέψει πως αυτά τα σκηνικά έχουν δημιουργηθεί από έναν νεαρό Έλληνα;»
• Τα κοστούμια του Μεγάλου Γκάτσμπι είχαν προσελκύσει τα βλέμματα όχι μόνο του κοινού, αλλά και της Ακαδημίας. Το χρυσό αγαλματάκι είναι γεγονός για την Θεώνη Βαχλιώτη-Όλντριτζ. Αυτό το 1975. Η «μοδίστρα» από τη Θεσσαλονίκη που έφτασε στο Χόλιγουντ είχε συνολικά τρεις υποψηφιότητες. Οι άλλες δύο ήταν για το Ποτέ την Κυριακή (1960) και για την Φαίδρα (1962).
• Εν έτει 1982 ο Βαγγέλης Παπαθανασίου κερδίζει το Όσκαρ μουσικής για το επικό σάουντρακ των Δρόμων της Φωτιάς. Το βασικό θέμα της ταινίας έχει από τότε «ντύσει» πολλές μεγάλες αθλητικές οργανώσεις. Ο συνθέτης έχει γράψει μουσική για περισσότερες από 30 ταινίες (ανάμεσα τους και το Blade Runner του Ρίντλεϊ Σκοτ).
• Το 1983, ο Κώστας Γαβράς κερδίζει το Όσκαρ για το σενάριο του Αγνοούμενου. Αρκετά χρόνια νωρίτερα (το 1970) ήταν υποψήφιος για τη σκηνοθεσία και το σενάριο του Ζ (τα βασικά βραβεία εκείνο το βράδυ κατέκτησε ο Καουμπόι του Μεσονυχτίου).

Ελληνικές υποψηφιότητες

• Η Μελίνα Μερκούρη βρέθηκε το 1961 υποψήφια για το Όσκαρ Α΄ γυναικείου Ρόλου για το Ποτέ την Κυριακή
• Ο σύζυγος της Ζυλ Ντασέν ήταν υποψήφιος για το σενάριο και τη σκηνοθεσία της ταινίας
• Ο Μιχάλης Κακογιάννης συγκέντρωσε τρεις υποψηφιότητες για τον Ζορμπά το 1965 (ταινίας, σκηνοθεσία και σεναρίου), μία καλύτερης ξένης ταινίας για την Ηλέκτρα το 1963 και άλλη μία για την Ιφιγένεια το 1968.
• Δύο φορές βρέθηκαν ταινίες του Βασίλη Γεωργιάδη στην πεντάδα της καλύτερης ξένης ταινίας. Η πρώτη το 1964 για Τα κόκκινα φανάρια και η δεύτερη το 1966 για Το χώμα βάφτηκε κόκκινο.

Με ελληνικές ρίζες

Πολλοί είναι οι υποψήφιοι με ελληνική καταγωγή, οι οποίοι έχουν κατά καιρούς διεκδικήσει Όσκαρ.

Ανάμεσα στους πιο γνωστούς είναι οι:

• Ελιά Καζάν (υποψήφιος για επτά βραβεία, έχει στην κατοχή του τρία –ανάμεσα στα οποία και ένα τιμητικό για το σύνολο της καριέρας του)
• Ο Τζορτζ Τσακίρης κερδίζει Όσκαρ Β’ ανδρικού ρόλου για το West Side Story
• Πέντε υποψηφιότητες έχει ο Ντιν Ταβουλάρις και ένα Όσκαρ (εκείνο της καλλιτεχνικής διεύθυνσης και των σκηνικών για το δεύτερο μέρος του Νονού- 1974).
• Ο Τζον Κασσαβέτης υπήρξε υποψήφιος για Όσκαρ Β΄Ανδρικού ρόλου για την ταινία Και οι 12 ήταν καθάρματα (1967), πρωτότυπου σεναρίου για τα Πρόσωπα (1968) και σκηνοθεσίας για το Μια γυναίκα εξομολογείται (1974)
• Η Ολυμπία Δουκάκη κερδίζει Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου για το Κάτω από τη λάμψη του φεγγαριού, 1987
• Ο Αλεξάντερ Πέιν κερδίζει βραβείο για το διασκευασμένο σενάριο του Πλαγίως, το 2005
• Το 2010 το The Cove του Λούη Ψυχογιός, κέρδισε το χρυσό αγαλματίδιο στην κατηγορία ντοκιμαντέρ.