 |
| Καπετάν Γιαγλής |
Η επέτειος της απελευθέρωσης της Νιγρίτας γιορτάζεται στις 21 Φεβρουαρίου. Έτσι συνηθίσαμε τόσα χρόνια, έτσι μάθαμε. Δεν γνωρίζουμε όμως οι περισσότεροι ότι η πρώτη απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους έγινε λίγους μήνες νωρίτερα, τον Οκτώβριο του 1912 από τον καπετάν Γιαγκλή. Για την ακριβή μέρα της απελευθέρωσης αλλά και για τον τρόπο, υπάρχουν διαφορετικές τοποθετήσεις. Ο Πασχάλης Αγγελόπουλος λέει:
« Με την κήρυξη του Ελληνοτουρκικού πολέμου τον Οκτώβριο του 1912 οι Μακεδονομάχοι συγκροτούν το σώμα των Προσκόπων του Ελληνικού στρατού υπό τον οπλαρχηγό Κωνσταντίνο Μαζαράκη. Τμήματα των προσκόπων υπό την ηγεσία του καπετάν Δούκα και του καπετάν Γιαγκλή αποβιβάζονται στο Τσάγεζι και ο μεν Δούκας κατευθύνεται προς την περιοχή του Παγγαίου, την οποία απελευθερώνει, το δε σώμα του καπετάν Γιαγκλή κατευθύνεται βόρεια προς Νιγρίτα, την οποία απελευθερώνει κατόπιν σκληρής μάχης με τους Τούρκους στις 22 Οκτωβρίου 1912».
Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου συμφωνεί ως προς τη μέρα, αλλά όχι ως προς τον τρόπο: σκληρή μάχη δεν γίνεται:
«Οι νίκες του ελληνικού στρατού κατά τον Α’ Βαλκανικό πόλεμο εναντίον των τούρκων επιδρούν και στο ηθικό του Καπετάν Γιαγκλή και των ανδρών του. Έτσι ο ρωμαλέος και ανδρείος καπετάνιος ορμά με τους άνδρες του εναντίον των Τούρκων που είχαν συγκεντρωθεί στη θέση Λαγάτρης, έξω από τη Νιγρίτα, και τους τρέπει σε φυγή. Στη συνέχεια την ίδια μέρα, 22 Οκτωβρίου του 1912, αποστέλλει το νεανία Πασχάλη Καλτσίκη να διαμηνύσει στους Τούρκους της πόλης να παραδοθούν. Τότε ο επικεφαλής Τσαούς (λοχίας) των Τούρκων ερώτησε τον Καλτσίκη, αν οι Έλληνες αγωνιστές του σώματος του Καπετάν Γιαγκλή ήταν πολλοί. Ο αγωνιστής Καλτσίκης απάντησε ότι είναι πολλοί και οπλισμένοι με καινούργια όπλα και πολυβόλα και ότι, αν δεν παραδοθούν, θα συλληφθούν αιχμάλωτοι.
Οι Τούρκοι πράγματι πίστεψαν στα λόγια του αγγελιοφόρου και, επειδή φοβήθηκαν, αναχώρησαν από τη Νιγρίτα. Έτσι εισέρχεται ο καπετάν Γιαγκλής και απελευθερώνει την πόλη μέσα σε ένα παραλήρημα ενθουσιασμού και αγάπης ειλικρινούς των κατοίκων».
Και οι δύο ιστορικοί συμφωνούν ότι η μέρα που ο Γιαγκλής μπήκε απελευθερωτής στη Νιγρίτα είναι η 22η Οκτωβρίου 1912. ένα απόσπασμα όμως της θεσσαλονικιώτικης εφημερίδας «Νέα Αλήθεια», αναφέρει:
«Κατά ιδιαιτέρας ασφαλείς ημών πληροφορίας, την 23ην Οκτωβρίου κατελήφθη υπό Ελληνικού Ανταρτικού Σώματος, διατελούντος υπό την αρχηγείαν του γνωστού Έλληνος οπλαρχηγού κ. Γιαγκλή, η Νιγρίτα και υψώθη εν αυτή η Ελληνική Σημαία...».
Και όχι μόνο αυτό. Στα πρακτικά της συνεδρίασης της 25ης Μαρτίου 1937 του Κοινοτικού Συμβουλίου Νιγρίτας, όπου και επιλέγεται ως «Τοπική Εθνική Εορτή» η 21η Φεβρουαρίου, αναφέρεται ότι « ο λαός της πόλεως Νιγρίτης και της Επαρχίας αντάξιος των Ελλήνων προγόνων του μόλις ανέπνευσε τον αέρα της Ελευθερίας την οποίαν εχάρησεν κατά την 23 Οκτωβρίου του 1912 το υπό τον τετιμημένον συμπολίτην μας και Ηρωικόν Οπλαρχηγόν Γεώργιον Γιαγλήν Σώμα…».
 |
| Το πρακτικό της 25/3/1937 |
Βέβαια, αν δούμε προσεκτικά το εν λόγω σημείο του πρακτικού, θα δούμε ότι η ημερομηνία είναι διορθωμένη. Να υποθέσουμε ότι τα μέλη του τότε Συμβουλίου εξέφραζαν διαφορετικές απόψεις για τη μέρα, όπως κάνουμε κι εμείς σήμερα; 22 ή 23 Οκτωβρίου; Ίσως την τελευταία στιγμή να άλλαξε γνώμη η πλειοψηφία και το 22 να έγινε 23! Πιθανόν όμως, να λήφθηκε υπόψη ότι στις 22 που εκδιώχτηκαν οι Τούρκοι, μέχρι να φύγουν, ήταν κάτοχοι της πόλης. Η πρώτη μέρα που η Νιγρίτα ήταν «καθαρή» ήταν η 23η Οκτωβρίου. Άρα, ρόλο παίζει και το κριτήριο της απελευθέρωσης: η μέρα που φεύγουν από τον τόπο ή η μέρα που ξημερώνει δίχως αυτούς στον τόπο;
Κι αν προσθέσουμε και την άποψη των ανωνύμων συντακτών της Wikipedia, της διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας, στο λήμμα «Νιγρίτα», τότε εμφανίζεται και τρίτος διεκδικητής:
«Κατά τον Α' Βαλκανικό πόλεμο η Νιγρίτα απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό. Στις 24 Οκτωβρίου 1912 η Νιγρίτα ελευθερώθηκε από τους Τούρκους με επέμβαση του ελληνικού στρατού».
Αυτή είναι η μαγεία της Ιστορίας: έρευνα των πηγών, σύγκριση των στοιχείων, φαντασία στην ερμηνεία και μεράκι. Λίγοι τα διαθέτουν όλα αυτά και γι’ αυτό πρέπει να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον χαλκέντερο ερευνητή Γιάννη Μπάκα.
.jpg)
