21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ-ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΝΙΓΡΙΤΑΣ- ΤΑ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ
Ιστορικό Μάχης
Μετά την σύναψη της συνθήκης ειρήνης στο Λονδίνο ( στις 17 Μαϊου 1913 ) των Βαλκανικών κρατών με την Τουρκία, ήλθε η ώρα να ξεκαθαρίσουν αυτά τις μεταξύ τους διαφορές για την διανομή των εδαφών που κατείχε στην Βαλκανική η Τουρκία. Οι απαιτήσεις της Βουλγαρίας την εποχή εκείνη απέβλεπαν στην επέκτασή της σ' ολόκληρη την Μακεδονία.
Η Σερβία και η Βουλγαρία, είχαν συνάψει συμφωνία διανομής των εδαφών, αλλά η Σερβία δεν αναγνώριζε πλέον την συμφωνία αυτή,
διότι, ενώ υπολόγιζε ότι στο μερίδιό της θα περιλαμβάνεται και η Αλβανία και έτσι θα αποκτούσε διέξοδο στην Αδριατική, τώρα με την ίδρυση του Αλβανικού κράτους περιορίζονταν τα κέρδη της προς Δυσμάς. Η Βουλγαρία όμως επέμενε να πάρει όλα τα συμφωνηθέντα εδάφη. Οι Σέρβοι ανεγνώριζαν τα δικαιώματα της Ελλάδας για τα εδάφη τα οποία είχε απελευθερώσει ο Ελληνικός Στρατός, η Βουλγαρία όμως επεδίωκε να εκδιώξει την Ελλάδα από τα εδάφη αυτά και να ιδρύσει την μεγάλη Βουλγαρία της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου του 1878.
Η Ελλάδα και η Σερβία την 19η Μαϊου 1913 συνδέονται με αμυντική συμμαχία. Ήδη η Βουλγαρία είχε πάρει απόφαση για αιφνιδιαστική επίθεση κατά του Ελληνικού και Σερβικού Στρατού.
Έτσι οι Βούλγαροι υλοποιώντας το σχέδιό τους, άρχισαν να μετακινούν δυνάμεις προς την Μακεδονία και προς τα Σερβοβουλγαρικά σύνορα. Στα μέσα Ιουνίου οι μετακινήσεις είχαν ολοκληρωθεί. Την 16-17 Ιουνίου 1913 ο Βουλγαρικός Στρατός, χωρίς προηγούμενη κήρυξη πολέμου, επιτίθεται εναντίων των σερβικών και ελληνικών θέσεων και την 17η Ιουνίου βρίσκεται να κατέχει την γενική γραμμή χωριό Βερτίσκος - Πολύκαστρο. Παράλληλα σχεδιάζει για την 19η Ιουνίου γενική επίθεση για την κατάληψη της Θεσσαλονίκης, πλην όμως τον πρόλαβε η επιθετική εξόρμηση ολόκληρου του Ελληνικού Στρατού το πρωϊ της 19ης Ιουνίου και τον ανάγκασε να αμυνθεί.
Οι δυνάμεις που παρέταξαν οι Έλληνες ήταν η 6η Μεραρχία στο χωριό ΛΑΓΥΝΑ, η 1η Μεραρχία στο χωριό ΠΡΟΦΗΤΗΣ και η 7η στο χωριό ΑΡΕΘΟΥΣΑ. Αντίστοιχα οι Βούλγαροι είχαν 20 Τάγματα εγκατεστημένα αμυντικά στην τοποθεσία ΛΑΧΑΝΑ.
Η επίθεση των Ελλήνων αρχίζει την 19η Ιουνίου 1913. Απωθούνται οι Βουλγαρικές προφυλακές και αναγκάζονται οι Βούλγαροι να αποσυρθούν στην κύρια αμυντική τοποθεσία. Κατά την πρώτη ημέρα η 6η Μεραρχία έφθασε προ των υψωμάτων ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ και ΔΙΧΑΛΟ, η πρώτη Μεραρχία στο χωριό ΟΣΣΑ και η 7η στην περιοχή ΣΚΕΠΑΣΤΟΥ.
Την 20η Ιουνίου η μάχη αρχίζει από το πρωϊ. Όλη την ημέρα οι Ελληνικές Μεραρχίες εμπλέκονται σε σκληρότατους αγώνες για να πλησιάσουν σε απόσταση εφόδου την κύρια βουλγαρική τοποθεσία. Τα πυρά των Βουλγάρων όμως ήταν φονικότατα και το έδαφος ακάλυπτο, ώστε οι ελληνικές δυνάμεις καθηλώθηκαν. Στο μεταξύ η 7η Μεραρχία, συνεχίζει την κίνησή της και την 13:00 καταλαμβάνει την ΝΙΓΡΙΤΑ. Το θέαμα το οποίο αντικρίζουν οι μαχητές είναι φρικιαστικό. Ολόκληρη η πόλη καίγεται και οι δρόμοι έχουν καλυφθεί από τους νεκρούς κατοίκους που άφησαν οι Βούλγαροι φεύγοντας. Ο Ελληνικός Στρατός απελευθέρωσε μια νεκρή πολιτεία.
Την 21η Ιουνίου η κρίση της μάχης έφθασε στο κατακόρυφο με σειρά εφόδων δια της λόγχης. Ο Ελληνικός Στρατός, που προχωρεί με τους Διοικητές των Συνταγμάτων και όλους τους Αξιωματικούς στην πρώτη γραμμή, ατρόμητος φτάνει σε απόσταση εφόδου και ορμά με την λόγχη. Η λόγχη νικά το πυρ και στις 16:00 το απόγευμα ο Λαχανάς πέφτει. Το μεγαλύτερο μέρος του Βουλγαρικού Στρατού, τρέπεται σε φυγή προς τις Σέρρες, και θα υφίστατο τελεία συντριβή, αν η 7η Μεραρχία με την δική της πρωτοβουλία καταλάμβανε την γέφυρα του Στρυμόνα ποταμού και την απέκοπτε.
Δύο χιλιάδες εννιακόσια (2900) ελληνικά κορμιά έμειναν για πάντα στα χώματα του Λαχανά και έγιναν από τότε ακοίμητοι φρουροί και πρόμαχοι της εθνικής μας επάλξεως. Από την Βουλγαρική πλευρά, πλήθος οι νεκροί, 2500 αιχμάλωτοι. Κυριεύθηκαν 1300 όπλα, 16 πυροβόλα και άφθονο υλικό. Η ιστορική γιγαντομαχία του ΛΑΧΑΝΑ είχε σαν αποτέλεσμα .την διάνοιξη της πύλης για την απελευθέρωση του υπόλοιπου Ελληνικού χώρου της ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ και της ΘΡΑΚΗΣ.
Μετά την σύναψη της συνθήκης ειρήνης στο Λονδίνο ( στις 17 Μαϊου 1913 ) των Βαλκανικών κρατών με την Τουρκία, ήλθε η ώρα να ξεκαθαρίσουν αυτά τις μεταξύ τους διαφορές για την διανομή των εδαφών που κατείχε στην Βαλκανική η Τουρκία. Οι απαιτήσεις της Βουλγαρίας την εποχή εκείνη απέβλεπαν στην επέκτασή της σ' ολόκληρη την Μακεδονία.
Η Σερβία και η Βουλγαρία, είχαν συνάψει συμφωνία διανομής των εδαφών, αλλά η Σερβία δεν αναγνώριζε πλέον την συμφωνία αυτή,
διότι, ενώ υπολόγιζε ότι στο μερίδιό της θα περιλαμβάνεται και η Αλβανία και έτσι θα αποκτούσε διέξοδο στην Αδριατική, τώρα με την ίδρυση του Αλβανικού κράτους περιορίζονταν τα κέρδη της προς Δυσμάς. Η Βουλγαρία όμως επέμενε να πάρει όλα τα συμφωνηθέντα εδάφη. Οι Σέρβοι ανεγνώριζαν τα δικαιώματα της Ελλάδας για τα εδάφη τα οποία είχε απελευθερώσει ο Ελληνικός Στρατός, η Βουλγαρία όμως επεδίωκε να εκδιώξει την Ελλάδα από τα εδάφη αυτά και να ιδρύσει την μεγάλη Βουλγαρία της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου του 1878. Η Ελλάδα και η Σερβία την 19η Μαϊου 1913 συνδέονται με αμυντική συμμαχία. Ήδη η Βουλγαρία είχε πάρει απόφαση για αιφνιδιαστική επίθεση κατά του Ελληνικού και Σερβικού Στρατού.
Έτσι οι Βούλγαροι υλοποιώντας το σχέδιό τους, άρχισαν να μετακινούν δυνάμεις προς την Μακεδονία και προς τα Σερβοβουλγαρικά σύνορα. Στα μέσα Ιουνίου οι μετακινήσεις είχαν ολοκληρωθεί. Την 16-17 Ιουνίου 1913 ο Βουλγαρικός Στρατός, χωρίς προηγούμενη κήρυξη πολέμου, επιτίθεται εναντίων των σερβικών και ελληνικών θέσεων και την 17η Ιουνίου βρίσκεται να κατέχει την γενική γραμμή χωριό Βερτίσκος - Πολύκαστρο. Παράλληλα σχεδιάζει για την 19η Ιουνίου γενική επίθεση για την κατάληψη της Θεσσαλονίκης, πλην όμως τον πρόλαβε η επιθετική εξόρμηση ολόκληρου του Ελληνικού Στρατού το πρωϊ της 19ης Ιουνίου και τον ανάγκασε να αμυνθεί.
Οι δυνάμεις που παρέταξαν οι Έλληνες ήταν η 6η Μεραρχία στο χωριό ΛΑΓΥΝΑ, η 1η Μεραρχία στο χωριό ΠΡΟΦΗΤΗΣ και η 7η στο χωριό ΑΡΕΘΟΥΣΑ. Αντίστοιχα οι Βούλγαροι είχαν 20 Τάγματα εγκατεστημένα αμυντικά στην τοποθεσία ΛΑΧΑΝΑ.
Η επίθεση των Ελλήνων αρχίζει την 19η Ιουνίου 1913. Απωθούνται οι Βουλγαρικές προφυλακές και αναγκάζονται οι Βούλγαροι να αποσυρθούν στην κύρια αμυντική τοποθεσία. Κατά την πρώτη ημέρα η 6η Μεραρχία έφθασε προ των υψωμάτων ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ και ΔΙΧΑΛΟ, η πρώτη Μεραρχία στο χωριό ΟΣΣΑ και η 7η στην περιοχή ΣΚΕΠΑΣΤΟΥ.
Την 20η Ιουνίου η μάχη αρχίζει από το πρωϊ. Όλη την ημέρα οι Ελληνικές Μεραρχίες εμπλέκονται σε σκληρότατους αγώνες για να πλησιάσουν σε απόσταση εφόδου την κύρια βουλγαρική τοποθεσία. Τα πυρά των Βουλγάρων όμως ήταν φονικότατα και το έδαφος ακάλυπτο, ώστε οι ελληνικές δυνάμεις καθηλώθηκαν. Στο μεταξύ η 7η Μεραρχία, συνεχίζει την κίνησή της και την 13:00 καταλαμβάνει την ΝΙΓΡΙΤΑ. Το θέαμα το οποίο αντικρίζουν οι μαχητές είναι φρικιαστικό. Ολόκληρη η πόλη καίγεται και οι δρόμοι έχουν καλυφθεί από τους νεκρούς κατοίκους που άφησαν οι Βούλγαροι φεύγοντας. Ο Ελληνικός Στρατός απελευθέρωσε μια νεκρή πολιτεία.
Την 21η Ιουνίου η κρίση της μάχης έφθασε στο κατακόρυφο με σειρά εφόδων δια της λόγχης. Ο Ελληνικός Στρατός, που προχωρεί με τους Διοικητές των Συνταγμάτων και όλους τους Αξιωματικούς στην πρώτη γραμμή, ατρόμητος φτάνει σε απόσταση εφόδου και ορμά με την λόγχη. Η λόγχη νικά το πυρ και στις 16:00 το απόγευμα ο Λαχανάς πέφτει. Το μεγαλύτερο μέρος του Βουλγαρικού Στρατού, τρέπεται σε φυγή προς τις Σέρρες, και θα υφίστατο τελεία συντριβή, αν η 7η Μεραρχία με την δική της πρωτοβουλία καταλάμβανε την γέφυρα του Στρυμόνα ποταμού και την απέκοπτε.
Δύο χιλιάδες εννιακόσια (2900) ελληνικά κορμιά έμειναν για πάντα στα χώματα του Λαχανά και έγιναν από τότε ακοίμητοι φρουροί και πρόμαχοι της εθνικής μας επάλξεως. Από την Βουλγαρική πλευρά, πλήθος οι νεκροί, 2500 αιχμάλωτοι. Κυριεύθηκαν 1300 όπλα, 16 πυροβόλα και άφθονο υλικό. Η ιστορική γιγαντομαχία του ΛΑΧΑΝΑ είχε σαν αποτέλεσμα .την διάνοιξη της πύλης για την απελευθέρωση του υπόλοιπου Ελληνικού χώρου της ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ και της ΘΡΑΚΗΣ.
.jpg)
